top of page

ҚАЛАДАН КЕЛГЕН КЕЛІН...

  • mazhitova-onash
  • 6 мар. 2016 г.
  • 8 мин. чтения

Кайырлы кеш,достар! Коптен сиздерге ангиме айтпаппын.Мен калада остим.Жолдасым ауылда.Бирак махаббатымыз мыкты болып косылдык.Алматы да узатылу той отип,ауылга бет алдык.Ауыл мени 50 градус ыстыгымен карсы алды. Палатка курган,айнала кунге какталып калган кисилер,артынан туыстар...тани келе.Бетиме шаркат жабылып,беташар басталды.Оо,енди ол беташар битип болсашы.Бир кун откен болар.Алги орамалдын астында турып,беттен аккан тер ,борбайдан кетти.Койлегим устиме теридей жабысып калды.Бас айналып ,кулауга шакка турым.Сонгы жагынан бала шагага илуди де койдым."Туншыгып олмей турганда оз бетимди озим аша салсам ба екен" -деп те ойлап коямын.Содан айтуир аштау...Кешке той болды. Ауылда тойга келушилерден артынан кутты болсын айтып келетиндер коп болады екен.(тойга келмегендер) Кудай-ау,патносым колымнан туспеди гой.Бир самаурын шайды моншада отырып бергендей халатымды сыгып алатын едим терден.Жолдасым"жуудан" мен шай куюдан кол тимеди .Онын шаруасы тугел еди.Мен байгусты айтсай..Бир -еки кун "жуудан" кол тимеген куйеуди шай куюдан кол тигенде,"жуа-жуа ак жем болдым гой" дегеним бар.менин жолдасым уйдин кенжеси болатын.12- ши бала.7 кайынапа бар екенин де келгесин билдим.Сол оншактыдан тарагандардын барине конил болип,шай беру дегенди оздериниз ойлай бериниздер😝жане бари уйлеринде шай жоктай ишеди гой...Казир ойласам жасы да кариси де каладан келген келинди кызыктауга келеди екен гой.Сосын ауылдын озине тан "специфическиий " калжындары болатын .Мен оны тусинбей жылай салатын едим.Мен каникул га келип журген ауыл осындай ма еди деп ойлайтынмын.Содан енем бир куни "Ай,шырак,сиыр сау,айтпесе мына коршилер багып отыр, уят"- деси бар емес пе.Мен бирден жолдасыма карадым.Ойткени онын маган"обещаниеси"бар болатын.Мааа,куйеуде ун жок..Карайым,намёк тастайым,ымдайым.😒ун жок.Содан тан атысымен енем куйеуим, абысын,кайнапа (жетиншиси),еки корши катын куа болган "ужас" басталды.Сиыр мени бирден менсинбеди.Шелегимди алып жакындап отыра бергенимде арткы аягы кеудеме тип, шелек бир жакта мен бир жакка уштым.Концерт корушилер маз.Тура салып мен де долымын гой,шелекпен сиырды бир урып ,уйге карай каша жонелдим.Артымнан куйеу жугирди.Биринши "заход" болмады.Одан копке дейин мен корага жолай алмадым.Абысынымды анау-мынау жылтыракпен алдап саугызып алатынмын.Создан ол уиде туие де болды.Онын арткы санын корип будан тири калмасымды билип жолаган жокпын.Туиени арасында куйеу сауды.Бирак шубатын жаксы коретинмин.Урлап ишетин едим.Тойдан кейин бир аптадан сон кой кезек келди.Таннан куйеуим екеумиз багуга кеттик.Кызыктын кокеси алда.Мен тугел бир ауылды сабылтып койганмын.Басында унады.Романтика.Ен дала.Суйиктим жане мен.Койлар зиянсыз.Бирак бул пейзажды мотоциклмен келген куйеудин досы бузды."Казир келем.Сен бага тур.Кайырып кой,оздери жата береди"- деп алги куйеу мингесип алып тайды.Тусинбей мен калдым.Кой деген жарыктык бир орнында турмайды екен гой.Койлар кетти.Мен артынан.Токтамайды.Артыма карап коям.Куйеу жок.Койдын котенинде журе бериппин.Аспан жерге тусип тур.Мен шаршап отыра кеттим.Койым кете берди.Ауыл коринбейди.Корка бастадым. Жыладым. Бир заманда шаршап калгып кеткен болуым керек. Оянсам касымда куйеуим тур. "..кой косылып кетипти,корши ауылга "- деп маган айкайды басты."Косылса неси бар"- деп мен тусинбейм .Екеумиз бир биримизди киналап айкаласып жатырмыз.Кой косылу деген нарсенин "ойбай"екенин мен сол кезде билгенмин,достар!Уйдин алдында турган енем: "Саган кой бактырып журген биз акмак,сол шайынды аурелей бер "-деп кулгени бар...Енем акылды адам еди.Маган катты сойлеп кормепти."Матенкожа"- деп отыра беретин. Акылды адам,тек козкарасы ескирген.Кенже улын катты жаксы коретин.Тойдан кейин есик корсету деген болады гой.Бул маган катты унайтын.Каладан алып келген койлектеримди киип,куйеумди колтыктап,конакка кететинмин.Ондайда абысыным жактыртпай кырын карап калатын.Уйден шыгып бара жатканда енем бир"контрольдан"откизеди."Ай,келинжан ,мынауынан баска ,анаунан баска....,кыска киме,шалбар киме" деп мазамды алатын.Сосын мен тыгылып кашатынды шыгардым.Сосын маган нелерин бар"дер кутип отыратын.Бермеген уйден мамама деп сурап алатынмын.Бала сиякты еди енем.Мен келгенде 70- те болатын.Оте конакжай ,колы ашык еди.Бертин келе арасында сойлеп коямыз осы уйден адам арылмайды екен десек "..ой,сендерди кой,.адам келген деген жаксы гой.кут келеди"деп урсатын.Кейде енем де кисиден шаршап,тыгылатын.Озимиз отырып бир шай ише алмайтын едик.Кара шанырак болгасын солай гой.Рети келгенде енем,мен,куйеуим тыгылып татинин барин койып ,шай ишетинбиз.Устинен тускендер: "оя,арамсындар гой"-деп отыра калатын.Сал бурын енем подружкаларын шакыратын едик деп жаздым гой.Ол уакытта генерал-абысын келип (улкени) билик айтатын.Ол келсе бари жым болып ,бастары салбырайтын.Мен алиме карамай онымен созге келе салатынмын.Екеумиз биликке таласатынбыз.Ол келсе енем мени сатып кететин.Бир куни корши ауылга конакка баратын болдык.Мен адемиленип ,куйеудин жасыл комбинин алдына отырып алдым.Куйеуим: "тус,мамам отырады "- деп мени артка куды.Енем мен мулдем"хабарласпайым го".Енемде отыра бер демегесин екеуин де жактырмай калдым.Бирак ол ашуым тез басылып,конакка бара жаткасын конилдендим.Бирак ол куаныш копке бармады.Жуйткип келе жаткан комби кумга батты да калды.Мааа,кызыктын кокеси сонда басталды.Комби мелшиди."Тусиндер итериндер" -деп куйеу команда берди.Енем екеуиз шыгып итере бастадык.Мен ол кезде арыкпын,куште жок.Енем болса букшиген ,ку суйек жудырыктай киси.Алимиз келмейди.Кумга комип тастады бизди.Менин прическам,мэйкабым,костюмым бари кумга комилди.Аузы -мурнымыз куым.Куйеу жынданып ол жур.Содан бир сагат деген де козгалдык кой..Бастапкы настр.жок.Урсысып,айырлысатын да болып улгердик😄.Айтеуир жеттик.Енем топырак борап,дауыл болып турганда сакиге шай ишем деп байбалам салатын. Ол сакиге шай жасау бир церемония болатын."Уй ыстык,таз ауда ишем"- деп кырсыгатын.Ол сакиге ишем десе менин настрым тусетин.Ауре мен мазаны айтсайшы..ананы суйретип, мынаны суйретип жургенин.Ауылда сарай болады тамак истейтин.Миым айналатын неге бари бир жерде турмайды екен деп.Биресе касык ,биресе шырпы ,тагы тагысын сылп-сылп жургенин.Газ деген мен келин болып тускенде кат болатын.Содан енем оган тек сут писиртетин.Казандык жагып тамак истейтинбиз.Мен оны олсем жага алмай ауре болатынмын.Куйеуди издейм жагып бер деп,ол менен кашатын болды артынан.Кун 40 ,какталып казандыктын касында журетин едим.Содан сакиге шай жасайым.Кайнагамнын кишкентай сар кызы болиды.Мен анау мынауды тасып жургенде ол дастарханды шашып,аю откендей кылып коятын.Сол кыздын тагы бир адети болды.Гаршокке отырып,ози отырган жерге тонкере салатын.Бир куни алги сартентек жасап журген дастарханыма тонкере салыпты..Мен ушынып ауырганым бар содан кейин..Сол кыз казир студент.Жаспыз гой киындык билинбей кететин еди.Енем екеумиз ерте турып,каймак тартатынбыз.Сиыр саууды катырмаганымды жаздым гой алдынгы ангимелеримде.Ерте туруда колымнан келмейтин.Куйеуимди кушактап уйкыны тебетинмин.Енемнин бир кызык касиети болды.Уйктап жатсак болмеге кирип келетин.Мен енемнин мунысына жыным келетин."Мама,жата турайыкшы,кайда асыгамыз"-деп буркенетинмин.Ал ,енем болса сиырын сауып,шайын ишип,сутин тартып маган "тур" -деп келип турады.Обалы не керек енеме катты еркеледим."Кенжем"- деп ол да мени жаксы корди.Ал кайын апаларыма "айгыр келин " атандым.Ауыл омири ол кез мазасыз еди гой.Кудыктан су тарту дегеннин ози мен ушин улкен сынак еди.Тущы су,ащы су,моншага су,малга су,казандыкка су.Сусыз кунин жок.Мен кудыктан ишине тусип кетсемде шелекти толтырып шыгара алмайтынмын.Куйеу "Уйрен аксаусак"-деп бир корсетип таятын.Мен шелегимди дангырлатып,тамшылап тартып туратынмын.Калада осип сумкадан артык ауыр ештене котерип кормеген маган бир шелек су аю котергендей еди.."Кудыкка тусип кеткен жоксын ба? " -деп енем келетин.Тарталмайтын болгасын откен кеткендерге тартып берши деп жалынатынмын.Кейин касыма улкен- киши бала жинайтын болдым.Алдап татти берип.Алматыга алып кетем деп, кудыктан су тарттырып,тезек тердирип,казандык жактырып алатын болдым.Уй ауылдын шетинде еди.Одан кейин жазык дала.Балалардын велосипедине минип артымнан оларды жугиртип кетип калатынмын.Содан мени енем :"Алги келин кайда,шайын куймай ма" -деп издейтин.Куйеуим: "Достарын келип тур"-деп мени мазактайтын еди.Калага кашан кетем-деп арасында жылап алатынмын.Бир ку басына тыныштык жок кой..Турганнан кешке дейин"движение" отыруга болмайды.Отыра кетсен "Нагып отырсын,шык таза ауага" -деп енем далага куатын.Таза ауасы кум борап турган, анызак кун.Кей де екеумиз сол "таза ауада"ангиме дукен куратынбыз.Енем сол он шакты баланы жалгыз осирген,.шалы ертеректе кайткан.Бейнети коп корген.Алгашкыда турине карауга коркатынмын.Кап-кара,мурны салбыраган туймедей кемпир еди..Ал атамыз сулу киси болыпты."Карама,мен де кезинде сен сиякты болганмын " -деп кулетин."Жок ,мама ,али нечесин-" деп алдайтынмын.Екеумиз ананы айтып, мынаны айтып жарасып отыратын едик.Кейин туган анамнан бетер жаксы корип кеттим.Одан сулу мен ушин кемпир жок еди.Ал Ене просто супер еди.Суйтип жургенде аягым ауырлап калганын да байкамаппын."Ай ,бирдене жегин келмей ме,не жегин келеди"деп енем намектар тастайтын.Мен сол каладан кеткели тамак ишу дегенди койгам жалпы.Шуку тек."Каланы тамагын жасап же"- деп енем аяйтын еди.

Сойтип кундер отип жатты.Тупки болмеде ози кишкентай болме еди маманын сандыктары туратын .Енем сандыктарынаешкимди жолатпайтын.Ол сандык ашылар болса,оны карай алатын менин куйеуим еди.Мен де ол жакка кире алмайтынмын.Екеуи карап ,бирдене деп сыбырласып жататын.Содан куйеуим "сандыкта жок емес зат жок"- деп мен кызыктыратын. Не бар айтсайшы,алтын ба,киим бе? деп артынан калмайтынмын Унеми сандыкты екеуи ашып жынымды курыстыратын.Бир куни сандык тагы ашылды.Екеуи унилип тур екен.Мен жайлап барып сыгаламак болдым.Болмеде есик жок,тек жапкыш еди.Жайлап барып жапкыштын шетинен сыгаласам,екеуи кубир кубир бирденелерди айтып ,биреуи бир сандыкты, екиншиси екиншисин акта рады келип.Сыбдырымды естип койган куйеуим сандыкты жаба коймасы бар ма..."Шык ,шык"- деп мени итереди келип.Маа ,мен жаман жындандым.Тиратир балем ,келерсин али ,сумирейип"-, деп буырылып кетип калдым.Ренжигеним сондай далага атып шыктым.Сакиге барып отырып,ашуымды бастым.Бир мезгилде есиктен енем кылтияды."Кел,саган бирденем бар "-деп шакырды."Кереги жок ештене, ана балана бер! "- деп булданып алдым."Кой,кел ,созди гой" -деп ишке кирип кетти.Мен бираз отырып,шыдай алмай уйге кирдим.Мен келгенше сандыктарын анасы мен баласы жауып ,менин болмеме келипти.Кире енем"Айналайын, ма,саган сыйлыгым бар.Тастамай так-" деп маган алтын сагат сыйлады.Сагат кишентай адеми екен.Колыма жараса калды.Куйеу жымындап ,козин кысып,маз болады.Ашу басар "-деп.Енем "ешкиме корсетпей-ак кой ,соз кобейеди" -деп ескертти.Ол маган бул сагатты аягым аурлагасын сыйлаган екен.Мени киргизбей жургендерин кейин тусиндим."Ана жок емес зат жок" сандыктан мына кишкентай сагат табылып бола ма..Кайта кайта екеуинин издеп жургендери содан болып шыкты .Енемнин бул сыйлыгын менде али сактаулы.Козиндей корип сактап келем.Жане тагы бир кумис сакинасы да колымда жур.

Кундер зулап жатты.Бир куни куйеуим "Бир козыны сойып, саган шашылык жасаймын"- деп мени куантты.Менин шашылык жегим келип журген.Содан козы сойылды.Оган бираз адам ат салысты.Одан ол етти маринатталды .Оган да бираз адам куа болды.Кешке шашылыкты писиру басталды.Иси букил ауылды алып кетти.Журт жан жактан жинала бастады.Куйеуим "..Бар уйге.Пискесин акелип берем,кил еркектин касында журме! " -деп мени уйге куды."Жаксы уйде -ак отыра турайын"- деп коне салдым.Отырым,отырым ...шашылык жок .Терезеге карап коям,аулада кил жигит толып кеткен.Сабылыс.Мен али отырым.Аузыма шашылык тиер емес."Мына куйеу сени умытып кетти ме"-деп ойлап коям.Шыгайын десем,толган адам... Содан не басынды ауыртайын,куткен шашылыгым аузыма келип туспеди.Бир уакытта есик алды саябырсып,дауыстар естилмей калды.Менин отырганыма 1 сагат болыпты."Кой шыгайын "-деп есикке карай беттедим.Далага шыктым.Сондагы коринисти айтсам ,сиздер мени аяйсындар -ау...Адам жок,шашылык та жок.Жан жок.Бос мангал...Оо,сол кездеги менин жынданганымды корсениз.Ишимдеги балам тусип кала жаздады гой...Отырып алып жыла келип.Менин жылауыма бари жинала калды.Шыкканда тири жан жок еди.Ешкимге конбейм."Куйеуди алдыма алып келиндер! "- деп ойбайлап отырым. Онымен олар куйеуди таба алмайды.Енем:".. алги кайыршы ,катынына беруди умытып кеткен неси ?-"деп ол ренжип жатыр.Аказывайтса,ужас😱 ,менен баскасынын бари жеген гой ана шашылыкты.Одан маган типти хуже стала."Тиратир балем козиме корин!👊😠 -" деп жудырыгымды туйдим.Сол тун мен куйеуди кормей уйктадым.Жылап-жылап.Танертен шайда "разборка" басталды.Енем бир жагынан мен бир жагынан ...итак басы ауырып отырган онын басын ира ауырттык."Тамакка жылама таз боласын"-деп ол мени мазакка айналдырган сайын,мен жылауымды кушейтем.Содан кортындысы тагы козы соятын болды.Онын шашылыгын мен гана жейтин болып тарастык.Сойтип маган жасалган шашылыктан бир узимин жемей калганым бар, куйеуди тындаймын деп...Артынан "шашылык жейсин бе? "-деп мени мазактайтын болды.

Мен дуниеге ушем акелген анамын.Даригерлер ушем екенин билгенен бастап "камкорлыктарына"алды. Ол кезде ушем тансык еди.Озим естигенде сенбей жылаганмын.Бакыттан емес,"олетин болдым ау"- деп..Неге мен де осы журтыккиндей емес, айтеуир бир окига ушырайым да журем -деп жыладым.Узи жасаган даригер жигит"Бир бала,екинши,маа ушинши-" деп кози бакырайды.Мен мазактап отыр екен деп" Оныншысы бар ма?- дегенмин. Ол маган "жата туршы,казир келем-"деп кабинеттен жугире шыкты.Бир мезгилде озимен уш шалды ертип келди.Мен екибастан шошып кеттим.Медицина билгирлери "О,бакыттысын,куттыктаймыз"деп шуласты.Не болды деген сурагыма "Сен уш баланын анасы боласын"- деген де: "Басты ауыртпандар!"- дедим..Содан олар мени скорыймен поликл алып келип ,есепке тургызды.Содан бастап мен"подопытный кроликке айналдым".Отырма,журме,ишпе,жеме деген сиякты...Мен аптасына з рет даригерге келетинмин.Сан жетпес анализ тапсыру.5 айдан бастап менин омирим ауруханада отти.Бир апта уйде, еки апта ауруханада.Омирим тозакка айналды.Ишим жер шарын жутып койгандай,жарылайын деп журетинмин.Ауылда журип,аягым ауырлаганын сезнгенмин.Бир куни тус кордим.Тусимди еки турли аяк киим кииппин.Туси гана еки турли екен.Тагы бирде еки тазик устаппын.Олардын да туси артурли.Енеме айтсам "егиз табарсын"- деп кулген.Солай болды да шыкты. Содан калага келдик. Жумыска шыктым.Жагдайымды куйеуиме телефонмен жеткиздим.Ол кезде ауылга кетип еди.Ол сенген жок."Кой курсын,ол кайдан шыккан бале...Кудайдан биреуин сурап едик кой- деп шошыды.Мен" сен барине кинали"- деп жыладым.😜Ишим оссе берди,мен шарга айналдым.Тек кошемен журу емес, домалау калды. Кундерим аурханада отти.Перенаталды болимнин бастыгы касымнан шыкпайтын.Ози журмесе студенттерин жибереди.Кунде биреуи келеди де турады.Студенттери шетелдиктер еди.Топ тобымен студенттерин ертип профессорлар келетин.Ундистаннан келген бир жигит маган келген сайын гул мен банан акелетин.Ол келе жатса ,палатадагы айелдер "жигитин келе жатыр-"деп мазактайды.О,менин жыным келетини сондай,буркенип алып,турмай,сойлемей коятынмын.Ол байгус касымда отырып,ишимди устап кетип калатын.Менин бул жагдайым кашан битер екен дегенен баска ештене ойламайтынмын.Суйтип журип куйеуди багам."Кайда барасын,кайдан келесин,рахатсын! "- депИшим оскени сондай аягымды кормейтин болдым гой.Салмакты да 25 кг косып алып,есикке сыймайтын калыпка жеттим.Ишим оскен сайын уайым да осе берди.Мен ишпеген дари,мен алмаган система,мен тапсырмаган анализ калмады гой...Омирге адам акелу онай ма,ушеуин бирдей.Ишимнин улкен болганы сондай ,журттын бари" мынан ишинде аю жатыр ма "-деп карайтынболды.15 кун бурын босануга жаттым.Журттын айелдери нормально босанса мен баягы "подопытный" букил Алматынын профессорлары мен медицина мыктыларымен...Бир даригер "кандидатским осы такырап еди -"деп кунде келип, канды ишти.. Туалетке тыгылып калатынмын.Медсестра келип суйреп алып кететин.Босанатын кунди белгилеп,дайындала бастадым.Босанатын кезде жиналды кеп бари..15 шакты.Мен жындандым."Тумайым онда! Кетсин бари турмасын!"- деп айкайладым.Бирак,сонгы жагынан оларга шамам келмей ,"еки дуние бир болып"." ал, карасандар, карандар ,отандык гылым ушин не истемейсин"- дедим😄😜 .Сонымен дуниеге еки кыз,бир ул акелип,мучением аякталды.Ул алсиз болып,оли шыкты.Еки кызды адам кылам деп ,тагы 1 ай жаттым.Ойткени биреуи1 ,5 ,екиншиси 2 кг болды.😄ЖАЛҒАСЫ БАР.


Comments


© 2023 by The Mountain Man. Proudly created with Wi

bottom of page